JAKI ROWER DLA KOGO

WYBÓR ROWERU
Trudno jest podać jednoznaczną receptę, jak kupić dobry rower. Jedyną, choć czasami niezbyt ścisłą, mogłaby być zasada, że kupuje się rower albo tani, albo dobry. Tani jest z reguły raczej atrapą, mogącą służyć bardziej jako teatralny rekwizyt niż niezawodny przyjaciel na odludnych bezdrożach czy górskich ścieżkach. Zdarzają się oczywiście wyjątki, lecz zazwyczaj potwierdzają one tylko regułę, że cena, jaką się zapłaciło, jest miernikiem jakości. Przy kupnie roweru należy się kierować jeszcze jedną zasadą: kupując bardziej skomplikowany typ sprzętu, wybierajmy zawsze spośród modeli renomowanych marek. Róbmy to w sklepach sprawdzonych, cieszących się dobrą opinią i zaufaniem klientów. Najlepiej popytajmy znajomych i mechaników, rozwaga bowiem jest gwarancją lepszego wyboru. Czasy superokazji dawno minęły. Na początku zastanówmy się, do czego nowy rower ma nam służyć. Rower do jazdy po zakupy, do szkoły lub na uczelnię nie musi mieć 24 biegów, tytanowej ramy ani amortyzatorów. Wystarczy stary, ale sprawny składak albo prosta damka z porządnym bagażnikiem, koszykiem na zakupy przed kierownicą i tylną piastą torpedo jedno- lub najwyżej trzybiegową. Marka natomiast nie ma większego znaczenia. Taki rower, nawet wyprodukowany przez najniżej cenioną firmę, będzie nam służył latami. W zupełności wystarczy nawet tani rower z Ukrainy. Nie konserwowany, szybko zardzewieje i swoim wyglądem będzie zniechęcał złodziei. Ostatecznie można go ładnie pomalować domowym sposobem. Taki jednak rower nie bardzo nadaje się na dłuższe eskapady, zwłaszcza w trudnym terenie. Jest równie ciężki w czasie jazdy, jak do niesienia na plecach. Uprawianie turystyki rowerowej na takim sprzęcie wymaga dużo samozaparcia, choć nie jest niemożliwe. Jeśli jednak możliwości naszej kieszeni na to pozwalają, to na wyprawy zafundujmy sobie coś stosowniejszego. Tu wybór jest naprawdę ogromny.

NAJPOPULARNIEJSZE TYPY ROWERÓW

Rower szosowy
Do czasu wynalezienia roweru górskiego nie było lepszego, bardziej pożądanego przez chłopaków roweru. "Kolarzówka" była przedmiotem marzeń niemal każdego wyrostka, a gwiazdy Wyścigu Pokoju wzorem do naśladowania. Każdej wiosny szosy zaludniały się kolorowymi grupami kolarzy. Szum wąziutkich szytek po asfalcie i bzykanie łańcucha na stalowych rolkach przerzutki były balsamem dla uszu. Przyjemny był nawet zapach wydobywający się z przejeżdżających z rzadka syrenek, warszaw czy trabantów. Przyjemność ta wszakże skończyła się już dość dawno. Rozwiewany wiatrem leciutki dymek z rury wydechowej przerodził się w ciężki odór trujących gazów, które wydobywają się z przejeżdżających nieprzerwanym tabunem samochodów. Pojedynczy kolarz nawet na bocznej drodze staje się, jak w grze komputerowej, celem do zestrzelenia przez podpitego wyrostka, rozpartego w ukradzionym niedawno bmw, mercedesie albo choćby l26p. Nie zmienia to faktu, że rowery szosowe na cienkich, leciutkich szytkach znakomicie toczą się po gładkim asfalcie i dlatego nadal mają swoich gorących zwolenników wśród turystycznej braci. Jazda rowerem szosowym jest znacznie trudniejsza na drogach gruntowych o nierównej, miękkiej powierzchni, które są zwykle mocno zaśmiecone. Każde niemal szkiełko przecina delikatną osnowę na boku szytki, a przedziurawić ją może bez trudu kolec tarniny, dzikiej róży lub berberysu. Naprawa szytki jest kłopotliwa i w zasadzie nieopłacalna, dlatego lepiej jest ją wyrzucić do najbliższego kosza na śmieci i założyć nową. Zdarzało mi się Na drogach piaszczystych rower szosowy nie sprawia specjalnych kłopotów. Bierze się go na ramię i po prostu niesie. Dopiero wtedy się czuje, jaki jest lekki. Napęd rowerów szosowych stanowi patelnia z dwiema tarczami: mniejsza — 40—46 zębów i większa — 50—55 zębów, oraz kase. ta, która ma 6, 7 lub 8 koronek: od 11 do 24 zębów. Nawet w najwolniejszym położeniu daje to bardzo twardą przekładnię 1,67:1, która praktycznie uniemożliwia jazdę w trudnym terenie. Najszybszy bieg to przełożenie 5:1, dające podczas jazdy z góry, z wiatrem, możliwość osiągnięcia szybkości do 85 km/godz. Mimo swoich wad rower szosowy w dalszym ciągu cieszy się sporą popularnością, zwłaszcza wśród dojrzałych wiekiem turystów, pamiętających sukcesy Staszka Królaka. Dobrze jest mieć taki rower jako drugi, do szybkiej, swobodnej jazdy na długie dystanse, bez wielkiego bagażu.

Rower trekingowy
Usprawnienia zastosowane w rowerach górskich stały się przyczyną gwałtownego wzrostu popularności tego środka transportu także w miastach. Swego rodzaju paradoksem jest ogromna liczba rowerów górskich w dużych miejscowościach, pozbawionych praktycznie gór i bezdroży. Okazuje się, że łatwość sterowania przerzutkami i doskonałe hamulce przydają się także tutaj. Grube opony z terenowym bieżnikiem doskonale amortyzują na nierównościach nawierzchni, chociaż na gładkim asfalcie stawiają dosyć znaczny opór. Rower trekkingowy stanowi pewnego rodzaju kompromis. Nadaje się nieźle do jazdy terenowej, opony zaś nie stawiają tak dużego oporu na asfalcie, jak w czasie jazdy mountainbikiem. Jest to rower na kołach 28 cali, z osprzętem roweru górskiego. Doskonale nadaje się zarówno do codziennej jazdy po mieście, jak do wielkiej turystyki. Mocna konstrukcja ramy może wytrzymać trudy bardzo długich podróży z załadowanymi bagażnikami z przodu i z tyłu roweru. Rower trekkingowy znaleźć można w ofercie największych producentów rowerów górskich.

Rower górski
Ponieważ klasyczne wyścigi górskie "cross country" odbywają się na trasach zamkniętych, w trudnym terenie, o znacznych różnicach wysokości, rowery do tych wyścigów muszą mieć mocną, ale jednocześnie lekką konstrukcję ramy i równie niezawodny napęd, przystosowany do ciężkiej pracy w tak niezwykłych warunkach. Błoto, piach, ogromne siły działające na elementy napędu w czasie podjazdów — zmuszają konstruktorów do zastosowania bardzo wytrzymałych, lecz lekkich materiałów.
Klasyczny rower górski to rower na kołach 26 calowych, lub 29 calowych o krótkiej, zwartej i specjalnie wzmacnianej ramie, z większym niż w rowerach szosowych prześwitem pod pedałami, zaopatrzonym w prostą lub giętą kierownicę, mocne hamulce i odporny na uderzenia oraz brud osprzęt, dający możliwość zmieniania przełożeń w jak najszerszym zakresie. Klasyczny rower górski powinien też posiadać przynajmniej przednią amortyzację. Rower taki jest cięższy od rowerów szosowych. Masa wysokiej klasy roweru górskiego cross-country waha się w zakresie 10-12 kg, choć najdroższe rowery zawodnicze do cross-country mają masę około 7-9,5 kg. Wszystkie łożyska są doskonale uszczelnione. Jest to sprzęt znakomicie nadający się do bardzo wielu zastosowań, zarówno do jazdy w górach, jak na równinach, a także jako rower miejski, gdyż nasze ulice bardzo przypominają tatrzańskie percie.

Rower przełajowy
Na pierwszy rzut oka wygląda bardzo podobnie do roweru szosowego. Z niego się zresztą wywodzi. Zasadnicza różnica polega na zastosowaniu innego przełożenia: z przodu patelnia z mniejszą tarczą o 40 zębach, i większą o 50 zębach (coraz częściej spotyka się jeszcze trzecią tarczę o 30 zębach lub po prostu trzytarczową patelnię z roweru górskiego), z tyłu zaś kaseta z koronkami od 11 do 32 zębów. Inne jest też ogumienie: grubsze szytki z ostrzejszym, terenowym bieżnikiem. Hamulce montowane w tych rowerach pochodzą także z rowerów górskich. Niektórzy zawodnicy stosują coraz częściej opony "drutówki", o wymiarach 622 x 28 lub 622 x 35, z bieżnikiem terenowym, które chociaż cięższe od szytek, są jednak od nich o wiele mocniejsze. Rowery do przełaju są nieznacznie tylko cięższe od szosowych, dlatego na stromych podjazdach większość zawodników bierze je na ramiona i po prostu wbiega na górę, tracąc przy tym mniej energii i czasu niż przy podjeżdżaniu. Rower przełajowy może być znakomitym sprzętem do uprawiania turystyki kolarskiej, o wiele lepszym od roweru szosowego. W swojej czystej, rasowej postaci jest on jednak bardzo trudny do zdobycia, dlatego warto jest zaadaptować w tym celu starego, ale jakże jeszcze znakomitego jaguara, huragana lub romet sport.

Rower zjazdowy
Jest to bardzo wyspecjalizowana i równie kosztowna maszyna z mocnymi kołami, na znakomicie amortyzowanym zawieszeniu, z mocnymi hamulcami hydraulicznymi (coraz częściej — tarczowymi), z napędem o dużej przekładni (duża tarcza patelni o 60 i więcej zębach). Rowery te w swej czystej, profesjonalnej postaci są przeznaczone wyłącznie do zjazdów na łeb na szyję i nie nadają się zupełnie do innych celów.