Roztocze - kraina geograficzna łącząca Wyżynę Lubelską z Podolem, wyraźnie wypiętrzony wał wzniesień  przebiegający z północnego zachodu, od Kraśnika, na południowy wschód do Lwowa. Roztocze oddziela Wyżynę Lubelską i Wyżynę Wołyńską od Kotliny Sandomierskiej i Kotliny Naddniestrzańskiej.

Najwyższe wzniesienie Roztocza osiąga 414 m n.p.m. (poza granicami Polski), w Polsce najwyższe wzniesienia Krągły Goraj i Wielki Dział osiągają 390 m n.p.m.
Roztocze zbudowane jest ze skał powstałych w kredzie – margli, opok i wapieni. Na nich zalegają utwory młodsze – osadzone w warunkach płytkiego morza piaski, piaskowce wapniste i wapienie. W epoce lodowcowej na region nasunął się lądolód skandynawski – wskazują na to gliny morenowe, głazy narzutowe.
Współcześnie określa się Roztocze jako pasmo wzgórz ciągnące się szerokim łukiem z płn. zach. na na płd. wsch. od Kraśnika poczynając, aż do Lwowa.

Roztocze pod względem zróżnicowania rzeźby i budowy geologicznej można podzielić na 3 podregiony:

Grzbietem Roztocza biegnie lokalny (w części - również kontynentalny) dział wodny między dorzeczami Bugu i Wieprza (po stronie północnej) oraz Sanu i Dniestru (po stronie południowej). Rzeki przyjmują tu charakter górskich potoków o wartkim nurcie. Wewnętrzne partie Roztocza cechuje prawie zupełny brak wód powierzchniowych i głębokie zaleganie wód podziemnych. W strefie krawędziowej występują źródła szczelinowe o dużej wydajności i stałej temperaturze 9°C.

Klimat Roztocza zbliżony jest do kontynentalnego. Opady są obfite (ok. 700 mm rocznie) i występują zazwyczaj w czerwcu i lipcu, natomiast w sierpniu obserwuje się największe nasłonecznienie.

Roztocze to kraina o bogatej i bardzo ciekawej szacie roślinnej. Dzięki dużemu zróżnicowaniu warunków siedliskowych sprzyjających przetrwaniu różnorodnej bogatej flory, która zmieniała się pod wpływem postępujących przez tysiąclecia zmian klimatycznych. Przetrwały tutaj całe zespoły i zbiorowiska dawnych bogatych flor. Zachowała się tu roślinność klimatów zimnych, gorących i suchych, umiarkowanych i wilgotnych. Wielkie połacie zajmują lasy z roślinnością górską, zbiorowiska stepowe oraz atlantyckie. Gatunki stepowe występują głównie na Grzędzie Sokalskiej, Działach Grabowieckich, wschodnich partiach Roztocza Środkowego i w Kotlinie Hrubieszowskiej. Występują lasy liściaste lipowo-grabowe i bukowo-jodłowe (Roztocze Zachodnie), bory jodłowe (Roztocze Środkowe), bory sosnowe (Roztocze Środkowe i Południowe). Wielkie zasługi dla zachowania pierwotnej przyrody miało utworzenie w XVI w. zwierzyńca obok dzisiejszej miejscowości Zwierzyniec. Fauna obok pospolitych gatunków obejmuje rzadkie gryzonie, ptaki, płazy i gady.

Roztocze posiada wyjątkowe warunki siedliskowe i cechuje się skondensowaniem bardzo różnych typów roślinności co czyni z niego między innymi obszar o wyjątkowym znaczeniu naukowym. Na Roztoczu stwierdzono obecność 1350 gatunków roślin naczyniowych, wiele z nich o charakterze reliktowym. Oprócz gatunków środkowoeuropejskich, spotkać można także rośliny górskie, stepowe, północne, płd.-wsch. i atlantyckie. Występuje tu 31 gatunków drzew, 53 gatunki krzewów, 100 gatunków roślin rzadkich, 160 gatunków ptaków. Zachowały się tu zespoły leśne o naturalnym i pierwotnym charakterze, z jodłą, bukiem, świerkiem, wiązami - górskimi i szypułkowym modrzewiem polskim, jaworem, lipą szerokolistną. Rośliny rzadkie i chronione, to: zimoziół północny, czosnek siatkowaty, obuwik pospolity, wawrzynek wilczełyko, kłokoczka południowa, bluszcz pospolity, widłaki, paprocie, paprotniki, tojad dziubaty, pełnik europejski, zawilec wielokwiatowy, lilia złotogłów.

W 1974 roku utworzono Roztoczański Park Narodowy który zajmuje powierzchnię 4,8 tys. ha, obejmując 10 istniejących uprzednio rezerwatów przyrody. Oprócz parku, znajduje się jeszcze 10 rezerwatów przyrody o ogólnej powierzchni 375 ha i 16 zielonych pomników przyrody. Roztocze, to nie tylko roślinność.

Równie bogaty i ciekawy jest świat zwierzęcy. I tu na jedno z pierwszych miejsc wysuwa nam się suseł perełkowaty, charakterystyczny dla obszarów stepowych, następnie - koszatka, leśny gryzoń chroniony, jak również nornik, popielica, orzesznica i żołędnica. Nad wodami występują wydra i norka europejska. Również można spotkać, szczególnie w starych lasach, kunę leśną, kamionkę, gronostaja i tchórza. Spośród kopytnych uwagę zwracają daniele i łosie. Spotkać można także ryjówkę malutką (najmniejszy ssak w Polsce, waży 4 gramy, zarazem dość żarłoczny - w ciągu doby zjada dwa razy więcej pokarmu, niż sam waży). Równie osobliwy jest świat ptaków, występują tu wschodnie czaple: nadobna, purpurowa i biała, syberyjska orzechówka długodzioba, pliszka górska, orlik krzykliwy i grubodzioby, dzięcioły białogrzbiety i trójpalczasty, perkoz rdzawoszyi i zausznik, muchołówka białoszyja, bocian czarny, gołąb siniak, dudek, płochacz pokrzywnica, kruk i wiele innych. W świecie gadów, płazów i ryb należy zwrócić uwagę na ginącego żółwia błotnego, salamandrę plamiastą, padalca turkusowego, gniewosza plamistego i bardzo rzadkiego węża eskulapę. Można tez spotkać pstrąga, charakterystycznego dla górskich rzek.

THE ROZTOCZE
The Roztocze. There are few places in Poland that would match the pure beauty of the largely undiscovered Roztocze region where nature has not yielded to the progress of civilization. This is a fairly narrow stretch of hilly land that is 20 km in width and 185 km in length and extends from Krasnik to Lvov. Given its topographical diversity, the Roztocze is divided into three parts: Western, Central, and Eastern, also called Southern.

Moving further east the museum track leads to Hrubieszow which received its municipal charter in 1400 from Ladislas Jagiello. Among the places worth visiting are the thirteen-dome Orthodox church and an 18th c. Dominican church and monastery. Hrubieszow boasts two famous suns: Boleslaw Prus, a novelist, and Rev. Stanislaw Staszic, founder of the Hrubieszow Agricultural Society. The local MUSEUM named after Staszic is housed in Du Chateau, a beautiful manor house built in 1791. It has a large collection of ethnographic objects as well as Staszic's memorabilia.
From Hrubieszow it is but a stone's throw away to Roztocze, a region of unmatched beauty also known for its unique folk culture. Our recommended trip begins in Tomaszow Lubelski which offers a fine larch wood church built in 1727 with a beautiful facade and a belfry and an Orthodox church from 1890. DR JANUSZ PETER REGIONAL MUSEUM features an interesting exhibition on the history of the region from the beginning of the 7th c. The section devoted to the defence war of 1939 (the battle of Tomaszow) is very well made.

In Central Roztocze cut across by the picturesque valley of the river Wieprz lies Krasnobrod. It is a popular holiday resort with a well known Church of Our Lady, a monastery, several shrines and water springs that are reported to have curative properties. The premises of the monastery house the MUSEUM OF THE KRASNOBROD VILLAGE with an extensive collection of geological finds and local pottery. The museum boasts a fine collection of original farm implements and wooden tools used by village craftsmen.

In the western part of this sleepy town stands a Baroque palace which has been converted into a rehabilitation sanatorium for children. One of the most important assets of the place is its favourable climate recommended to those suffering from rheumatism and lung problems. The sandy Bilgoraj Plain sandwiched bet-ween Western Roztocze and the Solska Forest is worth a visit if only to see Bilgoraj and its well known MUSEUM OF SIEVE MAKING. In the 18th and 19th c. local craftsmen specialised in sieve making exporting about 700 thousand sieves to Hungary, Romania, Prussia, and Russia. The wooden house from 1810 has a fully equipped sieve-making workshop on display. The local MUSEUM OF THE BILGORAJ DISTRICT has an interesting exhibition of folk art and material culture of the land including original costumes -the so-called Bifgoraj bodices. Going in the westerly direction, on the border of Western Roztocze and the Sandomierz Valley lies Janow Lubelski surrounded by beautiful forests. Originally part of the Zamoyski estate, it received its municipal charter in 1640. The places worth visiting include a well preserved Dominican church and monastery complex dating back to the turn of the 17th c. The former court and prison building (from 1827) now houses THE REGIONAL MUSEUM which has an interesting exhibition of local crafts: cloth making, weaving, cooperage, and brewery. KraSnik is the last stop on the museum trail in the Lublin Region. Founded in the 14th c., it was the property of the Teczyriski, and later of the Zamoyski family. In the past the town had a castle and was surrounded by fortifications. Some of the important relics of its heyday include the original urban structure with a church and a monastery which now houses THE REGIONAL MUSEUM. The most interesting exhibition on display is the history of the 24th Uhlan Regiment from the inter-bellum period, through the September Campaign of 1939 and the invasion of the allied forces in Europe to the life stories of the tank men who served under General Maczek. The museums of the Lublin Region offer an insightful lesson in history and culture of the land. All visitors and tourists alike are most invited to include them in their itineraries.